تاریخچه پرونده: سام رجبیان
در تاریخ ۸ می ۲۰۱۸، سام رجبی همچنان در بازداشت غیرقانونی در زندان اوین تهران است. وی در تاریخ ۲۵ ژانویه ۲۰۱۸ در خانه خود در تهران دستگیر و به زندان اوین فرستاده شد
سام رجبی مدافع حقوق محیط زیست و عضو بنیاد میراث حیات وحش ایران است، سازمان محیط زیست غیرانتفاعی است که توسط کاووس سید امامی بنیانگذاری شد. آقای سید امامی جامعه شناس ایرانی استکه سه ماه پیش در شرایط مشکوک در حالی که در بازداشت به سر می برد ، درگذشت. این سازمان غیرانتفاعی در کارهای میدانی زیست محیطی فعال بوده‌است و مشارکت جامعه محلی را در زمینه حفظ و ارتقاء سطح آگاهی های زیست محیطی ارتقا داده است. سام رجبی همچنین به عنوان مترجم برای سایر سازمان های بین المللی محیط زیست نیز فعالیت داشته است.
سوم اردیبهشت 1399، سام رجبی، مدافع حقوق محیط زیست پس از اینکه جواب آزمایش ویروس کرونای او مثبت اعلام شد به زندان اوین بازگرداننده شد. او در حال حاضر در بهداری زندان اوین و با دسترسی اندک و نامناسب به تجهیزات و مراقبت های پزشکی به سر می برد.
سام رجبی یک مدافع حقوق محیط زیست و عضو مؤسسه حیات وحش میراث پارسیان، یک سازمان غیرانتفاعی محیط زیستی است. این سازمان به کارهای میدانی زیست محیطی، ارتقاء مشارکت جوامع محلی و افزایش آگاهی در موضوعات مربوط به محیط زیست می‌پردازد. این سازمان پیش تر توسط کاووس سید امامی، اداره می‌شد که در 19 بهمن 1396 به مرگی مشکوک در زندان اوین جان باخت.
در روز چهارشنبه سوم اردیبهشت 1399 سام رجبی برای معالجه یک بیماری مزمن به بیمارستان مراجعه کرده بود و برای ویروس کرونا آزمایش شد که جواب آزمایش او مثبت اعلام شد. او از اواسط فروردین از اعلائمی چون طب بالا، مشکل تنفسی، و از دست دادن حس بویایی و چشایی گلایه داشت و در یک سلول با 15 همبند دیگر تا تاریخ سوم اردیبهشت نگهداری می‌شد. همان روز، از بیمارستان مرخص شد و به زندان اوین بازگردانده شد و در حال حاضر در بهداری زندان با امکانات کم و نامناسب درمانی نگهداری می‌شود. به گفته خانواده اش از بیماری آسم رنج می‌برد که او را در برابر ویروس کوید 19 بیشتر آسیب‌پذیر می‌کند. این مدافع حقوق محیط زیست در نامه‌ای که روز چهارم اردیبهشت به رئیس زندان نوشته خواستار رفتن به بیمارستان شده و اعلام کرده اگر تا ششم اردیبهشت این خواسته عملی نشود دست یه اعتصاب غذا خواهد زد.
سام رجبی در تاریخ پنجم بهمن 1396 در خانه‌اش بازداشت شد. پس از بازداشت مدت زیادی خبری از این فعال محیط زیست به بیرون از زندان مخابره نمی‌شد. او سرانجام در تاریخ 2 آذر ماه 1398 به جرم «جاسوسی» و «همکاری با دول متخاصم» از طرف دادگاه انقلاب تهران به تحمل شش سال حبس محکوم شناخته شد. در تاریخ 29 بهمن 1398 دادگاه تجدیدنظر تهران حکم دادگاه بدوی را تأیید کرد و او در زندان ماند.
فرانت لاین دیفندرز به شدت نگران شرایط سلامتی و شرایط نگهداری سام رجبی، این فعال حقوق محیط زیستی با توجه به مثبت بودن آزمایش کرونا و مشلات تنفسی جاری، و خیم تر شدن حال او در صورت عدم دسترسی یه امکانات و تجهیزان مناسب پزشکی است. فرانت لاین دیفندرز همچنین نگران سلامت و شرایط هم سلولی های اوست که برخی از آنان هم از فعالان حقوق محیط زیست هستند. فراتر از این، فرانت لاین دیفندرز نسبت به ادامه زندانی شدن فعالان حقوق بشر در ایران و احتمال بالای ابتلای آن‌ها به ویروس کووید 19 در شرایط غیر بهداشتی مراتب نگرانی بالای خود را اعلام می‌کند.
فرانت لاین دیفندرز مقامات ایران را بر آن می دارد:
1- تمام امکانات پزشکی لازم را فوراً برای سام رجبی و همه 15 همبند او که در معرض ابتلاء به این ویروس بوده‌اند فراهم کند.
2- فوراً و بدون هیچ قید و شرطی سام رجبی را آزاد کند چرا که فرانت لاین دیفندرز بر این باور است که او تنها به دلیل فعالیت‌های مشروع حقوق بشری مجازات شده است.
3- اطمینان حاصل کند که تمام مراحل درمان سام رجبی در زندان بر اساس قطع نامه 43/173 مجمع عمومی سازمان ملل مبنی بر «مجموعه اصول برای حمایت از تمامی اشخاص تحت هر شکلی از بازداشت» باشد که در 18 آذر 1367 تصویب شده است.
4- تمام ملاحضات و امکانات محافظتی و بهدداشتی را برای همه مدافعان حقوق بشر دربند فراهم آورد و به آنان بدون تبعیض امکان بهره مندی از مرخصی و عفو در طول همه گیری کرونا اعطا کند.
5- هدف قرار دادن مدافعان حقوق بشر در ایران را متوقف کند و به آن‌ها اجازه انجام فعالیت‌های مشروع حقوق بشری را تحت هر شرایطی بدون هراس از انتقام جویی و فشار و تعقیب قضایی بدهد.
در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۹۷ سام رجبی همچنان در بازداشت غیرقانونی در زندان اوین تهران است. وی در تاریخ ۵ بهمن ماه ۹۶ در خانه خود در تهران دستگیر شد و از ۶ بهمن ماه ۹۶ در بازداشت غیرقانونی بوده است.
شامگاه ۵ بهمن ۱۳۹۶ ، خانه سام رجبی توسط نیروهای امنیتی مورد حمله قرار گرفت و وی به طور غیرقانونی بازداشت شد. هنوز مشخص نیست که چرا نیروهای امنیتی کامپیوتر شخصی ، اسناد و کتابهای متعلق به پدر مرحومش را که از دانشمندان شناخته شده مطالعات ایران بود ، مصادره کردند. شش فعال دیگر محیط زیست نیز در همان روز دستگیر شدند.
در تاریخ ۶ فروردین ۹۷، به مادرش لیلی هوشمند افشار اجازه داده شد تا برای نخستین بار پس از بازداشت ، تنها با پسرش ملاقات کند. سام رجبی از مشاوره حقوقی محروم است و به طور غیرقانونی در سلولهای انفرادی نگهداری می شود.
از طرف مقامات زندان به لیلی هوشمند افشار گفته شده بود که اجازه خواهد داشت در۲۵ فروردین ۹۷ به ملاقات پسرش برود ، اما پس از مراجعه وی به زندان از این دیدار منع شد
Over the past few months, Iranian authorities have intensified the unlawful detention of environmentalists and human rights defenders in Iran, including Niloufar Bayani, Sepideh Kashani, Taher Ghadirian, Houman Jowkar, and Amir-Hossein Khaleghi, with vague allegations of espionage.
Front Line Defenders is deeply concerned about the welfare of Sam Rajabi and believes he has been targeted solely as a result of his legitimate activities in defence of environmental rights.
Front Line Defenders urges the authorities in Iran to:
1. Immediately and unconditionally release Sam Rajabi, who Front Line Defenders believes is being held solely as a result of his legitimate and peaceful work in the defence of human rights;
2. Ensure that the treatment of Sam Rajabi, while in detention, adheres to the conditions set out in the ‘Body of Principles for the Protection of All Persons under Any Form of Detention or Imprisonment', adopted by UN General Assembly resolution 43/173 of 9 December 1988;
3. Allow Sam Rajabi immediate and unfettered access to his families and legal counsel;
4. Return the documents confiscated during the raid, as they are not linked to any criminal activity;
5. Guarantee in all circumstances that all human rights defenders in Iran are able to carry out their legitimate human rights activities without fear of reprisals and free of all restrictions, including deprivation of liberty and judicial harassment.
