Türkiye'de LGBTİ’lere yönelik nefret söylemi ve hedef gözeten saldırıları sonlandırın
Türkiye'yi, Anayasa ve eşitlik maddesi (madde 10) tarafından öngörüldüğü ve insan hakları antlaşma organları tarafından onaylandığı şekilde ayrımcılık olmaksızın LGBTİ toplumunun temel haklarına saygı duymaya, temel haklarını garanti etmeye, korumaya ve yerine getirmeye çağırıyoruz.
Aşağıda imzası bulunan insan hakları örgütleri olarak, geçen hafta gördüğümüz üzere Türkiye'deki üst düzey dini ve siyasi kurumların temsilcileri tarafından LGBTİ toplumuna karşı nefret dolu söylemlerin artmasından endişe duyuyoruz. Bu girişimler, insan hakları konusunda çeşitli azınlıkları hedef alan geniş çaplı bir gerilemenin birer parçasıdır. Türkiye'de 2017 yılından bu yana Türk makamların kontrolü altında LGBTİ hareketinin deneyimlediği sistematik saldırılar ve yasaklar göz önüne alındığında, Diyanet İşleri Başkanının, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından onaylanan açıklamaları, devlet kurumlarından LGBTİ topluluğuna yönelik devam eden saldırıda başka bir tırmanışa sebep olmaktadır ve LGBTİ hak savunucularının ülkedeki çalışmalarını daha da tehlikeye sokmaktadır. LGBTİ topluluğuna yönelik saldırılar, maalesef Türk hükümetinin ülkedeki insan hakları ve hukukun üstünlüğünü zayıflatma çabalarına örnek oldu.
Özellikle, Türk hükümetinin küresel COVID-19 salgını sürecini toplumdaki azınlık grupların temel haklarını baltalamak için kullanması endişe vericidir. Nefreti kışkırtmak, mevcut eşitsizlikleri daha da kötüleştirebilir ve muhtemelen kriz zamanlarında hayati önem taşıyan sağlık hizmetleri, istihdam ve diğer hizmetlerin sağlanmasında daha fazla ayrımcılığa yol açabilir. Ayrıca, bu tür eylemlerin hükümet tarafından tasvip edildiği veya hatta teşvik edildiği hissine kapılabilecek olan kolluk kuvvetleri tarafından keyfi olarak tutuklamalara, kötü muameleye, zulme ve gözetime yol açabilir.
Türk hükümeti, herkesi nefret suçu ve ayrımcılığa karşı korumakla yükümlüdür ve nefret suçlarını teşvik edebilecek ve LGBTİ'ler de dâhil olmak üzere bir azınlık grubunu hedef gösterebilecek hiçbir ifadenin bir parçası olmamalıdır. Türk hükümeti, tüm temsilcilerinin lezbiyen, gey, biseksüel, transseksüel, interseks (LGBTİ) ve HIV ile yaşayan insanları damgalayan ve onları taciz riski ve saldırı riski altına sokan ifadeler kullanmaktan kaçınmasını sağlamalıdır. İnsan hakları savunucuları, devlet görevlileri tarafından homofobik ifadelere karşı ses çıkardıkları için cezalandırılmamalı ve bu nedenle Ankara ve Diyarbakır Baroları gibi açıklamada bulunanlara yönelik cezai soruşturmalar derhal düşürülmelidir.
Birleşmiş Milletler Din ve İnanç Özgürlüğü Özel Raportörünün, dini inançların LGBTİ hak ihlallerini haklı çıkarmak için kullanılamayacağını veya LGBTİ‘lere karşı şiddet veya ayrımcılık için meşru bir 'gerekçe' olarak başvurulamayacağını ve din özgürlüğü hakkının dinleri değil, bireyleri koruduğunu belirten beyanını aynen tekrar ediyoruz.
Birleşmiş Milletler'in kurucu üyesi olan Türkiye'nin, insanlık ailesinin tüm üyelerinin doğal haysiyetini ve eşit ve devredilemez haklarını koruma sözü verdiğini hatırlıyoruz. [4] Buna ek olarak, Avrupa Konseyi Üye Devleti olarak, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesini onaylayan Türkiye, insan haklarının ayrımcı bir şekilde uygulanmasını yasaklayan Avrupa insan hakları hukukunu kabul etmelidir.
Türkiye'yi, Anayasa ve eşitlik maddesi (madde 10) tarafından öngörüldüğü ve insan hakları antlaşması organları tarafından onaylandığı şekilde ayrımcılık olmaksızın LGBTİ toplumunun temel haklarına saygı duymaya, garanti etmeye, korumaya ve yerine getirmeye çağırıyoruz. Türk hükümeti, tüm temsilcilerinin LGBTİ bireyleri ve HIV ile yaşayan insanları damgalayan ve onları taciz riski ve saldırı riski altına sokan ifadelerden kaçınmasını sağlamalıdır.
Arka Plan Bilgisi
Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş, 24 Nisan tarihli Cuma hutbesinde LGBTİ’leri ve HIV ile yaşayan insanları hedef aldı ve eşcinsellik ile bir hastalığı bir tutarak, “yılda yüz binlerce insan, İslami literatürdeki ismi zina olarak geçen bu büyük haramın neden olduğu HIV virüsüne maruz kalıyor” dedi. Ayrıca Diyanet İşleri Başkanı, COVID-19 salgınına lezbiyen ve geylerin neden olduğunu ima etti. Diyanet İşleri Başkanının nefret söylemine ilk örnek bu olmamakla birlikte bu kez açıklama diğer siyasi liderlerin de desteğini aldı.
Birkaç gün içinde Erbaş'ı kamusal olarak desteklemek üzere birkaç lider açıklamada bulundu. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü ve Başdanışman İbrahim Kalın, Ali Erbaş'ın “ilahi gerçeği kelimelere döktüğünü” söyledi. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, “Erbaş, Ramazan boyunca ailelerimizi ve nesillerimizi korumak için dini değerleri hatırlattı” dedi. Parlamento İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Sözcüsü Osman Nuri Gülaçar, "insanlığın geleceği ancak meşru evliliklerle mümkün" diyerek ekledi ve dünyanın birçok ülkesinde akademi, siyaset ve medyayı kontrol eden LGBT lobilerine atıfta bulundu.
27 Nisan tarihinde, İnsan Hakları Derneği (İHD) Ankara Şubesi, Ali Erbaş hakkında “nefret suçlarının, ayrımcılığın ve cinsiyet eşitsizliğinin önlenmesi” için suç duyurusunda bulundu. Ankara, Diyarbakır, İstanbul ve İzmir Baroları, hutbeyi kınayan çağrıya katıldılar ve azınlığa yönelik nefreti ve ayrımcılığı açıkça kışkırtmak için inanç temelli değerler merasiminin gasp edilmesiyle ilgili endişeleri dile getirdiler. Aynı gün Ankara Cumhuriyet Savcılığı, "halkın bir kesiminin benimsediği dini değerlere hakaret" gerekçesiyle Ankara Barosu'na karşı soruşturma başlattı. Diyarbakır Barosu da aynı gerekçelerle bir soruşturmaya konu oldu. Ertesi gün Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Diyanet İşleri Başkanlığına yapılan saldırı devlete yapılmış sayılır” yorumunda bulundu. LGBTİ’lerin temel haklarına yönelik bu tür saldırılar, Türkiye'de temel haklara saygı duyulması konusunda ciddi bir tehdit oluşturmaktadır.
ILGA-Europe – Uluslararası Lezbiyen, Gay, Biseksüel, Trans ve Interseks Derneği Avrupa Bölgesi
International Federation for Human Rights (FIDH) – Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu
Front Line Defenders - Cephe Savunucuları
IGLYO – Uluslararası Lezbiyen, Eşcinsel, Biseksüel, Transseksüel, Queer & Intersex Gençlik ve Öğrenci Örgütü
Civil Rights Defenders - Sivil Haklar Savunucuları
Human Rights without Frontiers - Sınır tanımayan İnsan Hakları
The Netherlands Helsinki Committee – Hollanda Helsinki İnsan Hakları Komiteleri
International Rehabilitation Council for Torture Victims - Uluslararası İşkence Mağdurları Rehabilitasyon Konseyi,
International Partnership for Human Rights (IPHR) - Uluslararası İnsan Hakları Ortaklığı
World Organisation Against Torture (OMCT) – Europe - Dünya İşkenceye Karşı Organizasyon- Avrupa
Amnesty International - Uluslararası Af Örgütü
