Ayşe Acinikli ve Ramazan Demir Hâlâ Tutuklu

22 Haziran 2016 tarihinde İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi insan hakları avukatları Ayşe Acinikli ve Ramazan Demir'in tutukluluklarının devamına karar verdi. İnsan hakları avukatlarının dosyalarında gizlilik kararı olduğu için suçlamaların ne olduğu tam olarak bilinmiyor. Ancak Ayşe Acinikli ve Ramazan Demir Türkiye'de insan hakları savunucuları ve avukatlarına karşı sık sık kullanılan bir suçlama olan yasadışı örgüt üyesi olmakla yargılandıklarına inanıyorlar.

Ayşe Acinikli ve Ramazan Demir hukuki destek veren, Türkiye'de yasaların daha demokratik olması için çalışan ve ülkenin sokağa çıkma yasağı ilan edilen bölgelerinde gerçekleşen insan hakları ihlallerini ortaya çıkaran Özgürlükçü Hukukçular Derneği (ÖHD) üyesi iki insan hakları avukatı. Ayşe Acinikli ve Ramazan Demir meslektaşlarıyla birlikte 2011 yılında Kürdistan İşçi Partisi (PKK) üyelerinin avukatlığını yaptıkları için "terör örgütü üyesi olmak veya terör örgütü adına suç işlemek" iddiasıyla tutuklanan 46 avukatın avukatlığını yapıyordu.

Hepsi insan hakları avukatı olan Ramazan Demir, İrfan Arasan, Ayşe Acinikli, Hüseyin Boğatekin, Şefik Çelik, Adem Çalışçı, Ayşe Gösterişlioğlu, Tamer Doğan ve Mustafa Rüzgar 16 Mart 2016'da ülke çapında en az 89 kişinin hedef alındığı terörle mücadele operasyonu çerçevesinde gözaltına alınarak tutuklandılar. Avukatların dava dosyaları hakkında gizlilik kararı verildiği için avukatlara isnat edilen suçlar hâlâ kesin olarak bilinmiyor. Ancak insan hakları avukatları, 2011-2014 yılları arasında yasadışı bir örgütle bağlantıları oldukları şüphesiyle tutuklandıklarına inanıyorlar - bu suçlama Türkiye'de daha önce birçok insan hakları savunucusu ve avukatın tutuklanması ve yargılanması için bir gerekçe olarak kullanıldı. Dava dosyasının gizli olması sebebiyle insan hakları avukatlarının kendilerine isnad edilen suçlamalara itiraz etme olanağı da bulunmuyor.

19 Mart 20016'da yaklaşık 13 saat süren duruşmanın sonunda İstanbul Birinci Sulh Ceza Mahkemesi 16 Mart'ta tutuklanan yedi avukatın serbest bırakılmasına karar verdi. Bir gün sonra iki insan hakları avukatı daha, İrfan Arasan ve Mustafa Rüzgar, serbest bırakıldı. Mahkeme kararın gerekçesinde sunulan delillerin yetersiz olduğunu ve mevcut koşullar altında tutukluluğun orantısız bir tedbir olduğunu ifade etti. Ancak dokuz kişi hakkında açılan dava kapanmadı. Gözaltındaki sorguları sırasında İnsan hakları avukatlarına basına verdikleri röportajlar, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne götürdükleri davalar ve müvekkilleriyle yaptıkları görüşmeler ile ilgili sorular soruldu.

6 Nisan 2016'da Ayşe Acinikli ve Ramazan Demir yeniden yakalanarak gözaltına alındı. Bunun sebebi İstanbul 2. Sulh Ceza Mahkemesinin 22 Mart 2016'da İstanbul 1. Sulh Ceza Mahkemesinin 9 insan hakları avukatının tahliyesine yönelik kararını iptal ederek serbest bırakılan avukatlardan dördü için yeniden yakalama emri çıkartmasıydı. Mahkeme söz konusu suçları işlediklerine dair yeterli kanıt olduğuna ve sanıkların kaçma veya delil karartma ihtimalleri bulunduğundan tutuklanmaları gerektiğini öne sürdü. Öte yandan, mahkeme savunma avukatlarını duruşmayı haber vermeyerek karşı argümanlarını sunma haklarını da kullanmalarını önlemiş oldu.

22 Haziran 2016'da Ayşe Acinikli ve Ramazan Demir hakkında İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi'nde açılan davanın ilk duruşması yapıldı. Duruşma sonunda mahkeme insan hakları avukatlarının tutukluluklarının devamına karar verdi. Ayşe Acinikli ve Ramazan Demir'e isnad edilen suçlar, Türk Ceza Muhakemesi Kanununun 153/2 Maddesi uyarınca dosyaya gizlilik kararı getirilmesi sebebiyle tam olarak bilinmiyor. Ancak avukatlar 2011-2014 yılları arasında yasadışı örgüt üyesi olmak suçlamasıyla yargılanıyorlar. Son dönemlerde Türkiye'de yasadışı örgüt üyeliğiyle yargılanan kişilerin savunmasını yapan avukatlarında aynı suçla suçlanması yaygın bir uygulama olarak gözlemleniyor.

Front Line Defenders Ayşe Acinikli ve Ramazan Demir'in tutukluluk halinin devam etmesini ve ülkedeki insan hakları avukatlarına yönelik yargısal tacizin devam etmesini kınamaktadır. Bu tacizlerin Türkiye'de insan haklarını savunmak amacıyla yürüttükleri meşru ve barışçıl çalışmalarıyla doğrudan ilişkili olduğuna inanmaktadır.

Front Line Defenders Türkiye yetkililerine aşağıdaki taleplerde bulunmaktadır:

1. Front Line Defenders'ın sadece meşru ve barışçıl yollarla insan haklarını savundukları için hedef alındıklarına inandığı insan hakları avukatları Ayşe Acinikli ve Ramazan Demir'ye yönelik tüm suçlamaları düşürün ve derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakın;

2. Ayşe Acinikli ve Ramazan Demir'in tutuklulukları süresince fiziksel ve psikolojik bütünlükleri ve güvenliklerinin garanti altında olması için gerekli tüm tedbirleri alın;

3. Türkiye'deki insan hakları avukatlarını hedef alan tüm baskı, yargısal taciz ve sindirme fiillerini derhal sona erdirin;

4. Türkiye'deki tüm insan hakları savunucularının meşru insan hakları faaliyetlerini her koşulda herhangi bir misilleme korkusu ve kısıtlama olmadan yürütmelerini sağlayın.